खोजे गए परिणाम

सहेजे गए शब्द

"हेच" शब्द से संबंधित परिणाम

बर्ज़ख़

रोक, अवधि, स्वर्ग नरक से पहले का स्थान, आड़, रोक, परस्पर विरुद्ध रखनेवाली दो चीज़ों के बीच की तीसरी चीज़ जो दोनों से संपर्क रखे, ख़्याली सूरत, दुविधा, दुविधा या लटकाव, निलंबन, घाटी, शुद्धि का स्थान, शोधन-स्थल

बर्ज़ख़ी

دو زخالف حالتوں کے بین بین یا درمیان کا، برزخ کی حیثیت رکھنے والا.

बर्ज़ख़-ए-अकबर

رک: برزخ نمبر ۷ .

बर्ज़ख़िय्या

برزخ سے متعلق .

बर्ज़ख़िय्यत

برزخ ہونے کی حالت .

बर्ज़ख़-ए-अव्वल

رک: برزخ (۷)

बर्ज़ख़-ए-आ'ज़म

رک: برزخ نمبر ۷ .

बर्ज़ख़ निकल आना

कमज़ोरी के कारण हड्डियां निकल आने से बहुत बेडौल और भयानक शक्ल होना

शुग़्ल-ए-बर्ज़ख़

(Sufism) to envisage God

'आलम-ए-बर्ज़ख़

जो दो विरोधाभाषी चीज़ों के मध्य में स्थित हो

हिन्दी, इंग्लिश और उर्दू में हेच के अर्थदेखिए

हेच

hech•ہیچ

स्रोत: फ़ारसी

वज़्न : 21

हेच के हिंदी अर्थ

विशेषण, पुल्लिंग

कोई, कुछ नहीं, कम, फीका, निकम्मा, नाकारा
जिसका कुछ भी महत्त्व न हो, तुच्छ
तुच्छ, पोच, व्यर्थ, बेकार, कोई, कश्चित

शे'र

सामने मोहब्बत के हेच है सियासत भी

जब दिमाग़ थक जाए दिल से काम ले ऐ दोस्त

शहाब लखनवी

चार दिन की बहार है सारी

ये तकब्बुर है यार-ए-जानी हेच

हक़ीर

माल-ओ-ज़र की क़द्र क्या? ख़ून-ए-जिगर के सामने

अहल-ए-दुनिया हेच हैं अहल-ए-हुनर के सामने

तालिब हुसैन तालिब

English meaning of hech

Adjective, Masculine

insignificant, worthless, a mere trifle, nothing
shallow, superficial
good for nothing
weak
despicable

ہیچ کے اردو معانی

Roman
Urdu

صفت، مذکر

جس کا وجود نہ ہو یا باقی نہ رہ سکے، ناچیز، برطرف، لاشے، نابود
کچھ بھی نہیں، بالکل نہیں
کوئی، کچھ نیز کسی
بے اصل، بے حقیقت، معمولی، ادنیٰ، کم حیثیت
فانی، باقی نہ رہنے والا، مٹ جانے والا
ناکارہ، نکما، بیکار، ناقابل، بے مصرف
(مقابلتاً) کم زور، (کسی فن میں) کم تر
قابل نفرت، زبوں، بیہودہ، ذلیل و خوار، بے توقیر
فضول، بے سود، بے کار، خارج از مطلب
تھوڑی سی، کم، قلیل، اَندک (مقدار، رقم وغیرہ)

Urdu meaning of hech

Roman
Urdu

jis ka vajuud na ho ya baaqii na rah sake, naachiiz, baratraf, laashe, naabuud
kuchh bhii nahiin, bilkul nahii.n
ko.ii, kuchh niiz kisii
beasal, behaqiiqat, maamuulii, adnaa, kam haisiyat
faanii, baaqii na rahne vaala, miT jaane vaala
naakaara, nikammaa, bekaar, naaqaabil, bemusarraf
(muqaabaltan) kamzor, (kisii fan men) kamtar
kaabil-e-nafrat, zabuu.n, behuuda, zaliil-o-Khaar, betauqiir
fuzuul, besuud, be kaar, Khaarij az matlab
tho.Dii sii, kam, qaliil, anduk (miqdaar, raqam vaGaira

हेच से संबंधित मुहावरे

हेच ख़याल करना

हक़ीर समझना, घटिया जानना , कमतर जानना, मामूली गर्दानना

हेच के अंत्यानुप्रास शब्द

21 121 221 1221 2121

पेच बेच येच

नगेच मरेच

तह-पेच दर-पेच पुर-पेच बे-हेच सर-पेच

उलट-पेच

एच-पेच दस्त-पेच फ़त्ह-पेच मर्ग-पेच

अधिक अंत्यानुप्रास संबंधित

हेच के यौगिक शब्द

बे-हेच हेच-ओ-पोच हेच-कस हेच-कारा हेच-कारा हेच-मदाँ हेच-मदानी

हेच से संबंधित रोचक जानकारी

ہیچ یہ لفظ بہت پرانا ہے، لیکن بعض قدیم ترین فارسی لغات جو میں نے دیکھے، ان میں نہیں ملا۔ ’’موید الفضلا‘‘ (۱۹۵۱) غالباً سب سے قدیم فارسی لغت ہے جس میں ’’ہیچ‘‘ درج ہے۔ ’’موید‘‘ میں اس لفظ کے حسب ذیل معنی لکھے ہیں: ’’معدوم، چیزے، و چیزے نہ‘‘۔ ’’موید الفضلا‘‘ میں سند شاذ و نادر ہی دی گئی ہے، وہاں’’ہیچ‘‘ کے کسی معنی کی سند نہیں۔ لیکن نظیری کا شعر ہے، اگرچہ ’’موید‘‘ کے ذرا بعد کا ہے ؎ ہیچ اکسیر بہ تاثیر محبت نہ رسد کفر آوردم و در عشق تو ایماں کردم اردو میں ’’ہیچ‘‘ کے معنی کا معاملہ ذرا ٹیڑھا ہے۔ ’’معدوم‘‘ اور’’چیزے نہ‘‘ کے مفہوم میں تو اسے کثرت سے برتتے ہیں، لیکن ’’چیزے‘‘، یعنی ’’کچھ، کوئی چیز‘‘ کے معنی میں اردو کی سند بہت مشکل سے ملے گی، لیکن بالکل معدوم بھی نہیں۔ میر سوز ؎ بس سوز کے پہلو سے سرک جاؤ طبیبو عاشق کی نہیں مرگ سوا اور دوا ہیچ یہاں ’’ہیچ‘‘ بمعنی ’’چیزے‘‘ قرار دے سکتے ہیں، لیکن دو امکانات اور بھی ہیں۔ ایک تو یہ کہ مصرعے کی نثر یوں بھی ہوسکتی ہے: عاشق کی [دوا] مرگ سوا نہیں، اور دوا ہیچ [ہے]، یعنی ’’اور سب دوائیں معدوم ہیں، کوئی دوا نہیں‘‘۔ دوسرا امکان یہ ہے کہ یہاں’’ہیچ‘‘ دکنی معنی میں کلمۂ تاکید یا حرف حصرہو، یعنی’’ہی‘‘ کے معنی رکھتا ہو۔ اب نثر یوں ہوگی: مرگ سوا عاشق کی دوا ہیچ نہیں، ‘‘یعنی ’’دوا ہی نہیں‘‘۔ کلمۂ تاکید یا حرف حصرکے طور پر جنوبی ہند میں’’ہیچ‘‘ کثرت سے بولا جاتا ہے، اوروہاں نفی کی بھی شرط نہیں: ’’یہ تو ہی ایچ‘‘ بمعنی ’’یہ تو ہے ہی‘‘، ’’یہ تو اس کا گھرایچ ہے‘‘، بمعنی ’’یہ تو اس کا گھر ہی ہے‘‘ طرح کے فقرے وہاں عام ہیں۔ دکنی کا امکان میں نے اس لئے ظاہر کیا کہ اس بات سے کم لوگ واقف ہیں کہ اٹھارویں صدی کی دہلی اور دکن میں بہت سے استعمالات و محاورات مشترک تھے۔ ’’ہیچ‘‘ کی ردیف میں بہادرشاہ ظفر کے دیوان اول میں ایک غزل کے بعض شعر ہمارے مفید مطلب ہوں گے ؎ جن ناموروں کے کہ جہاں زیر نگیں تھا اب ڈھونڈے تو ان کا ہے کہیں نام و نشاں ہیچ یہاں کئی امکانات ہیں: (۱) استفہام و استجاب: ’’اب تو ڈھونڈے تو کہیں ہے ان کا نام و نشاں؟ کچھ بھی نہیں، کہیں بھی نہیں۔‘‘ (۲) ’’ہیچ‘‘ حرف تاکید: ’’۔۔۔کہیں نام و نشاں ہیچ [ہی] ہی؟‘‘ (۳) ’’ہیچ‘‘ بمعنی’’کچھ‘‘: ’’۔۔۔کہیں کچھ نام و نشاں ہے؟‘‘ مندرجہ ذیل میں معنی ’’کچھ، چیزے‘‘ بالکل صاف ہیں ؎ جو ہوتی ہے ہوگی نہیں امکاں کہ نہ ہوئے پھر فکر سے کیا فائدہ غیر از خفقاں ہیچ یعنی: ’’خفقاں کے سوا کچھ/کوئی فائدہ نہیں‘‘۔ لیکن ان معنی میں اب ’’ہیچ‘‘ شمالی ہند کی زبان میں بہت اجنبی معلوم ہوتا ہے، شاعری میں شاید چل جائے۔

ماخذ: لغات روز مرہ
مصنف: شمس الرحمن فاروقی

और देखिए

खोजे गए शब्द से संबंधित

बर्ज़ख़

बर्ज़ख़ी

دو زخالف حالتوں کے بین بین یا درمیان کا، برزخ کی حیثیت رکھنے والا.

बर्ज़ख़-ए-अकबर

رک: برزخ نمبر ۷ .

बर्ज़ख़िय्या

برزخ سے متعلق .

बर्ज़ख़िय्यत

برزخ ہونے کی حالت .

बर्ज़ख़-ए-अव्वल

رک: برزخ (۷)

बर्ज़ख़-ए-आ'ज़म

رک: برزخ نمبر ۷ .

बर्ज़ख़ निकल आना

कमज़ोरी के कारण हड्डियां निकल आने से बहुत बेडौल और भयानक शक्ल होना

शुग़्ल-ए-बर्ज़ख़

(Sufism) to envisage God

'आलम-ए-बर्ज़ख़

[ Har khwab ki ek tabir hoti hai sidhi ho ya ulti ]

Today's Vocabulary

Learn 10 Urdu words daily on Mobile App

"10 words down, endless possibilities ahead! 🚀📖"

Tune in tomorrow for the next 'Word of the Day' and elevate your language game!

"Unlock a world of Urdu words at your fingertips!"

Download App

Top Searched Words

संदर्भग्रंथ सूची: रेख़्ता डिक्शनरी में उपयोग किये गये स्रोतों की सूची देखें .

सुझाव दीजिए (हेच)

नाम

ई-मेल

प्रतिक्रिया

मैंने रेख़्ता की गोपनीयता नीति पढ़ ली है और इससे सहमत हूँ

भेजिए

हेच

चित्र अपलोड कीजिएअधिक जानिए

नाम

ई-मेल

प्रदर्शित नाम

चित्र संलग्न कीजिए

चित्र चुनिए

(format .png, .jpg, .jpeg & max size 4MB and upto 4 images)

मैं रेख़्ता को अपने चित्रों को उपयोग करने के लिए अधिकृत करता/करती हूँ और उसके कॉपीराइट के लिए स्वयं उत्तरदायी हूँ।

रद्द कीजिए चित्र अपलोड कीजिए

सूचनाएँ और जानकारी प्राप्त करने के लिए सदस्यता लें

मैंने रेख़्ता की गोपनीयता नीति पढ़ ली है और इससे सहमत हूँ

सदस्य बनिए

बोलिए

Delete 44 saved words?

क्या आप वास्तव में इन प्रविष्टियों को हटा रहे हैं? इन्हें पुन: पूर्ववत् करना संभव नहीं होगा

रद्द कीजिए हटाइए

Want to show word meaning

Do you really want to Show these meaning? This process cannot be undone

Cancel Done