खोजे गए परिणाम

सहेजे गए शब्द

"'अक़्ल" शब्द से संबंधित परिणाम

ग़फ़लत

असावधानी, असतर्कता, बेख़बरी, संज्ञाहीनता, निश्चेष्टता, प्रमाद के कारण होने वाली असावधानी या बेपरवाही त्रुटि, भूल-चूक, आलस्य, काहिली

ग़फ़लत-कार

लापरवाह, ग़ाफ़िल, बेख़बर, ग़फ़लत करने वाला

ग़फ़लत देना

ग़ाफ़िल करना, तो्वजा हटाना, चकमा देना

ग़फ़लत-ज़दगी

असावधानी, संज्ञाहीनता, बेहोशी, ध्यानहीनता, आलस्य, सुस्ती।।

ग़फ़लत-शि'आर

लापरवाही से काम लेने वाला, बेख़बर, लापरवाह, अनजान, असावधान, हर काम में आलस करने वाला, निकम्मा और सुस्त

ग़फ़लत-आश्ना

अ. फा. वि. जो बहुत सुस्ती बरतता हो ।

ग़फ़लत-शि'आरी

आलस, ढीला ढालापन, लापरवाई, सुस्ती, ऐसी मानसिक या शारीरिक शिथिलता जिसके कारण कोई काम करने में मन नहीं लगता

ग़फ़लत करना

उपेक्षा करना, अवहेलना करना, लापरवाही बरतना, कमी, त्रुटि करना

ग़फ़लत-ज़दा

असावधान, बेख़बर, संज्ञाहीन, बेहोश, आलसी, सुस्त

ग़फ़लत छाना

ग़ाफ़िल होजाना, बे-ख़बर होजाना, ऊंघना

ग़फ़लत की नींद

sheer apathy or indifference

ग़फ़लत-कदा

ग़फ़लत और असावधानी का स्थान, अर्थात् संसार।।

ग़फ़लत-मंद

غافل ، بے پروا ، بے خبر

ग़फ़लत का पर्दा पड़ना

असावधान हो जाना, बेसुध हो जाना

ग़फ़लत से

बेपरवाई से, असावधानी से

ग़फ़लत का पर्दा

بے خبری چھا جانے کی حالت ، مدہوشی کی کیفیت ، بے بروائی لا عالم ، لاعلمی ، بے خبری .

ग़फ़लत बरतना

लापरवाही करना, लापरवाह होना, लापरवाही से काम लेना

ग़फ़लत-पेशा

जिसका स्वभाव ही ग़फ़लत करने का हो, बहुत ही आलसी, असावधान

ग़फ़लत की नींद सोना

ग़ाफ़िल हो कर सोना, गहिरी नींद सोना

ग़फ़लत तारी होना

ग़ाफ़िल हो जाना, ऊँघना

ग़फ़लत का नतीजा

लापरवाई की वजह से होना

ग़फ़लती

غفلت کرنے والا ، بے خبر ، غافل ، بے پروا ، گمراہ.

मुजरिमाना-ग़फ़लत

आपराधिक लापरवाही

बाज़ार-ए-ग़फ़लत

bazaar of indolence

ख़्वाब-ए-ग़फ़लत

असंवेदनशीलता, अनभिज्ञता, बेख़बरी

बा'इस-ए-ग़फ़लत

cause of negligence, ignorance

मूजिब-ए-ग़फ़लत

(सूफ़ीवाद) लापरवाही का वजह या उपेक्षा का कारण

तग़ाफ़ुल-ग़फ़लत का फ़र्क़

۔’تغافل‘ میں قصد ضروری ہے اور ’غفلت‘ بغیر قصد بھی ہوتی ہے۔

चादर-ए-ग़फ़लत पड़ी होना

बिलकुल लापरवाह होना, एकदम असूचित होना, कुछ मालूम न होना

आँखों पर गफ़लत का पर्दा पड़ना

अच्छा बुरा ना दिखाई देना, बेख़बर और लापरवाह होना

पंबा-ए-गफ़लत कान से निकालना

होशयार होना, बा ख़बर होना, मुतवज्जा होना

वा-ए-ग़फ़लत-ए-निगह-ए-शौक़

हाय प्रेम में पड़ी आँखों की बे-ध्यानी

हिन्दी, इंग्लिश और उर्दू में 'अक़्ल के अर्थदेखिए

'अक़्ल

'aqlعَقْل

स्रोत: अरबी

वज़्न : 21

टैग्ज़: काव्य शास्त्र सूफ़ीवाद दर्शन शास्त्र

शब्द व्युत्पत्ति: अ-क़-ल

'अक़्ल के हिंदी अर्थ

संज्ञा, स्त्रीलिंग

शे'र

English meaning of 'aql

عَقْل کے اردو معانی

  • Roman
  • Urdu

اسم، مؤنث

  • خرد، سمجھ، فہم، دانش، وہ قوّت جس کے وسیلے سے انسان برے بھلے کی تمیز اور دقائق اشیا کو حل کرے
  • (فلسفہ) دس فرشتوں (عقول عشرہ) میں سی ایک فرشتہ
  • (تصّوف) عالم تمیز
  • (عروض) زحافات مرکب ملقبہ میں سے ایک زحاف یہ اجتماع عصب و قبض ہے. جس رکن میں پہلے وتد مجموع ہو پھر سبب ثقیل پھر سبب خفیف تو پہلے اس رکن کے حرف پنجم کو سا کن کرنا پھر اسی کو گرادینا . عقل والے رکن کو معقول کہتے ہیں
  • اون٘ٹ کے پاؤں میں رسّی بان٘دھنا

Urdu meaning of 'aql

  • Roman
  • Urdu

  • Khirad, samajh, fahm, daanish, vo qoXvat jis ke vasiile se insaan bure bhale kii tamiiz aur daqaa.iq ashyaa ko hal kare
  • (falasfaa) das farishto.n (aquul ashra) me.n sii ek farishta
  • (tasavvuf) aalim tamiiz
  • (uruuz) zahaafaat murkkab mulaqqaba me.n se ek zahaaf ye ijatimaa asab-o-qabaz hai. jis rukan me.n pahle vatad majmuu ho phir sabab skel phir sabab Khafiif to pahle is rukan ke harf panjum ko saa kun karnaa phir usii ko gira denaa . aqal vaale rukan ko maaquul kahte hai.n
  • u.unT ke paanv me.n rassii baandhnaa

'अक़्ल के विलोम शब्द

'अक़्ल से संबंधित कहावतें

संपूर्ण देखिए

खोजे गए शब्द से संबंधित

ग़फ़लत

असावधानी, असतर्कता, बेख़बरी, संज्ञाहीनता, निश्चेष्टता, प्रमाद के कारण होने वाली असावधानी या बेपरवाही त्रुटि, भूल-चूक, आलस्य, काहिली

ग़फ़लत-कार

लापरवाह, ग़ाफ़िल, बेख़बर, ग़फ़लत करने वाला

ग़फ़लत देना

ग़ाफ़िल करना, तो्वजा हटाना, चकमा देना

ग़फ़लत-ज़दगी

असावधानी, संज्ञाहीनता, बेहोशी, ध्यानहीनता, आलस्य, सुस्ती।।

ग़फ़लत-शि'आर

लापरवाही से काम लेने वाला, बेख़बर, लापरवाह, अनजान, असावधान, हर काम में आलस करने वाला, निकम्मा और सुस्त

ग़फ़लत-आश्ना

अ. फा. वि. जो बहुत सुस्ती बरतता हो ।

ग़फ़लत-शि'आरी

आलस, ढीला ढालापन, लापरवाई, सुस्ती, ऐसी मानसिक या शारीरिक शिथिलता जिसके कारण कोई काम करने में मन नहीं लगता

ग़फ़लत करना

उपेक्षा करना, अवहेलना करना, लापरवाही बरतना, कमी, त्रुटि करना

ग़फ़लत-ज़दा

असावधान, बेख़बर, संज्ञाहीन, बेहोश, आलसी, सुस्त

ग़फ़लत छाना

ग़ाफ़िल होजाना, बे-ख़बर होजाना, ऊंघना

ग़फ़लत की नींद

sheer apathy or indifference

ग़फ़लत-कदा

ग़फ़लत और असावधानी का स्थान, अर्थात् संसार।।

ग़फ़लत-मंद

غافل ، بے پروا ، بے خبر

ग़फ़लत का पर्दा पड़ना

असावधान हो जाना, बेसुध हो जाना

ग़फ़लत से

बेपरवाई से, असावधानी से

ग़फ़लत का पर्दा

بے خبری چھا جانے کی حالت ، مدہوشی کی کیفیت ، بے بروائی لا عالم ، لاعلمی ، بے خبری .

ग़फ़लत बरतना

लापरवाही करना, लापरवाह होना, लापरवाही से काम लेना

ग़फ़लत-पेशा

जिसका स्वभाव ही ग़फ़लत करने का हो, बहुत ही आलसी, असावधान

ग़फ़लत की नींद सोना

ग़ाफ़िल हो कर सोना, गहिरी नींद सोना

ग़फ़लत तारी होना

ग़ाफ़िल हो जाना, ऊँघना

ग़फ़लत का नतीजा

लापरवाई की वजह से होना

ग़फ़लती

غفلت کرنے والا ، بے خبر ، غافل ، بے پروا ، گمراہ.

मुजरिमाना-ग़फ़लत

आपराधिक लापरवाही

बाज़ार-ए-ग़फ़लत

bazaar of indolence

ख़्वाब-ए-ग़फ़लत

असंवेदनशीलता, अनभिज्ञता, बेख़बरी

बा'इस-ए-ग़फ़लत

cause of negligence, ignorance

मूजिब-ए-ग़फ़लत

(सूफ़ीवाद) लापरवाही का वजह या उपेक्षा का कारण

तग़ाफ़ुल-ग़फ़लत का फ़र्क़

۔’تغافل‘ میں قصد ضروری ہے اور ’غفلت‘ بغیر قصد بھی ہوتی ہے۔

चादर-ए-ग़फ़लत पड़ी होना

बिलकुल लापरवाह होना, एकदम असूचित होना, कुछ मालूम न होना

आँखों पर गफ़लत का पर्दा पड़ना

अच्छा बुरा ना दिखाई देना, बेख़बर और लापरवाह होना

पंबा-ए-गफ़लत कान से निकालना

होशयार होना, बा ख़बर होना, मुतवज्जा होना

वा-ए-ग़फ़लत-ए-निगह-ए-शौक़

हाय प्रेम में पड़ी आँखों की बे-ध्यानी

संदर्भग्रंथ सूची: रेख़्ता डिक्शनरी में उपयोग किये गये स्रोतों की सूची देखें .

सुझाव दीजिए ('अक़्ल)

नाम

ई-मेल

प्रतिक्रिया

'अक़्ल

चित्र अपलोड कीजिएअधिक जानिए

नाम

ई-मेल

प्रदर्शित नाम

चित्र संलग्न कीजिए

चित्र चुनिए
(format .png, .jpg, .jpeg & max size 4MB and upto 4 images)

सूचनाएँ और जानकारी प्राप्त करने के लिए सदस्यता लें

सदस्य बनिए
बोलिए

Delete 44 saved words?

क्या आप वास्तव में इन प्रविष्टियों को हटा रहे हैं? इन्हें पुन: पूर्ववत् करना संभव नहीं होगा

Want to show word meaning

Do you really want to Show these meaning? This process cannot be undone